آیین بزرگداشت استاد آیت‌الله حاج شیخ علی سعادت‌پرور(ره) روز چهارشنبه نهم آذرماه ۱۴۰۱ در سالن سوره حوزه هنری انقلاب اسلامی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین شیرازی، از شاگردان و داماد مرحوم سعادت‌پرور(ره)، استاد محمدتقی فیاض‌بخش و همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی ریاست سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
در این مراسم همچنین از دو کتاب «رساله النبوات والمنامات» علامه طباطبایی(ره) و «یاد استاد» با حضور محققین آنها رونمایی گردید.
این مراسم با قرائت قرآن و مداحی مداحان اهل بیت(ع) آغاز شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین قمی: حکایت نیاز امروز جامعه، محرومیت جوان امروز از تربیت اخلاقی و معنوی است.
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد قمی اولین سخنران این مراسم بودند. ایشان با بیان اینکه حکایت نیاز امروز جامعه، محرومیت جوان ما از تربیت اخلاقی و معنوی است، افزودند: «امروز جامعه از تربیت اخلاقی و معنوی که پایه همه رشدها و تعالی‌ها است بی‌بهره مانده». ایشان در ادامه گفتند: «حتی تربیت اخلاقی طلبه ها هم امروز به عنوان یک نیاز توسط جوانان فریاد زده می‌شود». ایشان با تأکید بر اینکه امروز نیازمند بازخوانی شخصیت افراد بزرگی مثل استاد سعادت‌پرور(ره) هستیم، ادامه دادند: «ما شرح حال بزرگان را می‌خوانیم و متاسفانه شاهدیم که امروز بزرگانی مثل آیت‌الله سعادت‌پرور نایاب شده‌اند».
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بر اهمیت نقش همه فعالین حوزه تربیت، اعم از معلمین، اساتید دانشگاه، هنرمندان و دیگر کسانی که در تعامل با آحاد مردم بویژه جوانان هستند تاکید کردند و خاطرنشان نمودند شرح حال بزرگانی چون مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور(ره) و سیره و منش آنان باید به این اقشار منتقل شود. ایشان در ادامه گفتند: «جوانان نیاز به روحانیونی اهل اخلاق و فضیلت دارند که بتوانند در هر سطحی و در میدانهای مختلف به مردم برای آشنایی با معنویت کمک کنند و جامعه اکنون این نیاز را فریاد می‌زند. ای کاش حالا که دسترسی به این افراد کم شده، سعی کنیم شرح حال این بزرگان را بیشتر به جامعه عرضه کنیم».
حجت‌الاسلام والمسلمین شیرازی: نظم و شناخت نیاز جامعه، از شاخصه‌های فردی استاد آیت‌الله سعادت‌پرور(ره) بود.
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین شیرازی به بیان سیره مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور(ره) در زندگی شخصی خویش پرداختند. ایشان یکی از شاخص‌ترین موارد در زندگی استاد سعادت‌پرور را زهد و اجتناب ایشان از مظاهر دنیا معرفی نمودند و فرمودند: «ایشان در زندگی به اقل مایمکن از مایحتاج اکتفا می‌کردند و هیچ گونه آمادگی و پذیرش برای تغییر در زندگی مادی را نداشتند».
ایشان در ادامه فرمودند: «حقیقت زهد این نیست که انسان، نداشته باشد؛ حقیقت زهد این است که انسان دل نبندد. انسانی که تعلق به مادیات ندارد در زمان جان دادن به مانند بوییدن عطر گل این جان را تقدیم میکند؛ اما انسانی که تعلقات او زیاد است چگونه می‌خواهد خودش را جدا بکند؟ پس خوب است از اول انسان دل به این چیزها ندهد».
ایشان دومین خصوصیت زندگی آیت‌الله سعادت‌پرور را نظم ایشان عنوان کردند: «در همین راستا ایشان در طول عمرشان خیلی کم به مسافرت رفتند، شاید حدود بیست سال اصلا به تهران نرفتند؛ و دلیل این مسافرت نکردنشان را می‌فرمودند: مسافرت باعث می‌شود رشته نظمی که در زندگی دارم و کارهایی که می‌خواهم انجام بدهم از هم گسیخته شود؛ چه در امور معنوی و چه در امور علمی و تالیفات».
داماد استاد سعادت‌پرور در بیان سومین خصوصیت زندگی ایشان، درباره الگوی برخورد ایشان با همسر و فرزندانش عنوان کردند: «ایشان بسیار صمیمانه و بسیار با محبت و شوق و شعف با خانواده رفتار می‌کردند؛ به گونه‌ای که آنها با عشق حاضر بودند این زندگی زاهدانه را تحمل کنند. اینطور نبود که که ایشان با قهر و غلبه و تشر زندگی خود را اداره کنند؛ بلکه با عشق و علاقه این کار را می‌کردند، به گونه‌ای که آنها هم جز این روش، روش دیگری برایشان مطلوب نبود».
حجت‌الاسلام شیرازی در پایان بیان داشتند که آیت‌الله سعادت پرور در زندگیشان، اداره درون خانه را به همسرشان واگذار کرده بودند و هیچ گونه دخالتی نمی‌کردند؛ حتی ممکن بود برخی از امور برای ایشان مطلوب نبود اما می‌گفتند: «اداره امور داخلی خانه به عهده همسر است».
استاد فیاض‌بخش: مکتب استاد سعادت‌پرور(ره) همان مکتب اهل‌بیت(ع) است.
در ادامه، استاد محمدتقی فیاض‌بخش به ایراد سخن پرداختند.
ایشان با اشاره به وجود مکاتب اخلاقی مختلف ابراز داشتند: «در میان مکاتب اخلاقی مختلف، مکتب مرحوم ملاحسینقلی همدانی _که آیت‌الله سعادت‌پرور ادامه‌دهنده این مکتب بود- بیش از سایر مکاتب مورد توجه قرار گرفت. ایشان دلیل این توجه را ویژگی‌های خاص این مکتب عنوان کردند و به برشمردن این ویژگی‌ها پرداختند.
استاد فیاض‌بخش سه ویژگی مهم مکتب تربیتی ملاحسینقلی همدانی(ره) را نظام‌مندی و -به تعبیر امروزی- کاملا مهندسی شده بودن، تکیه بر قرآن و سنت، و ایجاد آشتی بین عقل و عرفان بیان فرمودند.
ایشان چهارمین و مهمترین خصوصیت این مکتب را معرفت‌النفس دانسته و گفتند: «خصیصۀ دیگری که ما در واقع می‌توانیم بگوییم برجسته‌ترین خصیصۀ این مکتب بود این است که مبانی این مکتب بر اساس معرفت‌النفس است. استدلال عقلانی‌ای که امثال مرحوم علامه طباطبایی(ره) دارند اینست که همه اموری که انسان تعقل میکند، همۀ آنچه که برای انسان حتی در مسائل برهانی معلوم می‌شود، در ظرف نفس است. بنابراین باید اتحاد بین مدرِک و مدرَک؛ اتحاد بین عالم و معلوم؛ اتحاد بین عاقل و معقول حاصل بشود تا انسان بتواند چیزی را درک کند. اگر این را پذیرفتیم، باید بدانیم که همۀ اینها در ظرف نفس واقع می‌شود. بنابراین عارف، آنچه را که شهود میکند، در مدارج نفس خود شهود میکند».
ایشان در ادامه به جایگاه کلیدی ولایت در معرفت‌النفس و سلوک اشاره کردند: «مرحوم استاد می‌فرمودند که کسی که بخواهد در مکتب مرحوم ملاحسینقلی و علامه طباطبایی، به سوی توحید سیر بکند، باید در دامن ولایت حرکت کند، چون قلۀ کمال انسانی، رسیدن به مقام فطرت توحیدی است؛ ظهورِ فطرت توحیدی نیز در مقام ولایت آشکار می‌شود. که پروردگار فرمود: «إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً» یعنی من می‌خواهم در روی زمین خلیفۀ خودم را قرار بدهم. خلیفه یعنی آن حقیقتی که عملا و نظراً در حکمت عملی و حکمت نظری، در رفتار و عقل، در اعتقادات و در رفتار، ظهور کمالات توحید است. لذا ایشان و اساتید مکتب می‌فرمودند: امکان ندارد کسی در مسیر سلوک بتواند قدم از قدم بردارد مگر اینکه در اخلاقیات یک انسان منزه بشود».
استاد فیاض بخش در بخش دیگری از صحبت‌هایشان به ویژگی دستورات عملی آیت‌الله سعادت‌پرور پرداختند. نظم در زندگی و صحت و اعتدال مزاج، تطهیر و آرامش قوه خیال، و اهتمام جدی به مقام ولایت سه ویژگی بود که ایشان بدان اشاره کردند.
ایشان در پایان و درباره جایگاه ولایت در سیروسلوک توحیدی فرمودند: «استاد سعادت پرور می‌فرمودند: اگر کسی بخواهد در مدارج ولایت وارد بشود، باید در برابر اولیای فقیه و نواب عام امام زمان(عج) خاضع باشد و به خصوص در نظام حکومت دینی، مسالۀ ولایت فقیه باید برای او حل شده باشد. بنابراین باید توجه داشت بحث ولایت فقیه یک بحث مرتبط با مراتب ولایت و کاملاً سلوکی است و اصلاً بحث سیاسی مطرح نیست؛ لذا ایشان در میان شاگردانشان اگر کسی با ولایت فقیه زاویه داشت، اصلا به شاگردی نمی‌پذیرفتد. چون کسی که امری بدین بدیهی برایش حل نشده باشد چگونه می‌تواند سیر موفقی داشته باشد».
رونمایی از «رساله النبوات و المنامات» اثر علامه طباطبایی(ره) و کتاب «یاد استاد»
پایان‌بخش مراسم، رونمایی از دو کتاب تازه منتشر شده مؤسسه فرهنگی هنری جلوه نور علوی بود.
رساله «النبوات و المنامات» از جمله آثار معرفتی علامه سیدمحمدحسین طباطبائی(ره)، با تصحیح و ترجمه آقایان سعید حسن‌زاده و امیرحسین سلیمانی و با مقدمه استاد محمدتقی فیاض‌بخش به علاقه‌مندان و اهل تحقیق عرضه شده است. همچنین کتاب «یاد استاد» شامل ده مصاحبه با شاگردان و مصاحبان آیت‌الله سعادت‌پرور(ره) است که به همت آقای حمیدرضا میررکنی بنادکی تدوین و پژوهش شده است.
آقای دکتر امیرحسین سلیمانی در سخنان کوتاهی، با بیان اینکه رساله نبوات و منامات قریب به 90 سال توسط علامه(ره) نگارش شده، خاطرنشان کرد که تاکنون ترجمهای از این رساله در دسترس محققین نبوده. ایشان افزود: «ما با نسخه‌ای از رساله که به دست خط مبارک خود علامه طباطبایی(ره) است و حجت‌الاسلام والمسلمین پارسا در اختیار ما قرار دادند، توانستیم صحیح‌ترین نسخه موجود را برای تصحیح و ترجمه در اختیار داشته باشیم که زحمت تصحیح آن به عهده دکتر سعید حسن زاده و ترجمه آن به عهده بنده (امیرحسین سلیمانی) بوده است.» ایشان در ادامه گفت: «آنچه اهمیت این رساله را دوچندان میکند آنست که این رساله فصل اخیر سایر رساله‌هاست؛ یعنی علامه(ره) آن را بعد از رساله برهان و اعتباریات نوشتهاند و ارجاعاتی در این رساله به آن دو اثر دیگر میدهند. البته این اثر مستقلا هم برای محققین قابل استفاده است».
در ادامه آقای سید حمیدرضا میررکنی به عنوان گردآورنده و محقق کتاب «یاد استاد» و از پژوهشگران مؤسسه جلوه نور علوی، با بیان اینکه «این موسسه جای پژوهش تاریخی نیست» تأکید کرد: «رسالت ما تربیت بر اساس مکتب علامه طباطبایی(ره) است که یک تربیت علمی و معرفتی است. اما از طرفی می‌دانیم سلوک یا تربیت معرفتی، صرف از بر کردن جملات نیست؛ بلکه سلوک تحت تربیت استادی راه‌رفته به دست خواهد آمد». ایشان در ادامه افزود: «منابع چندانی پیرامون سلوک و سیره آیت‌الله سعادت‌پرور(ره) در دسترس نیست. در حالی که ما با یک نیاز در جامعه رو به رو هستیم و با استقبال گسترده از کتاب‌هایی مثل کهکشان نیستی (که درباره زندگی آیت‌الله سید علی قاضی طباطبائی نگاشته شده) بخوبی پی می‌بریم که جامعه چقدر به این مباحث مشتاق است و باید در این عرصه تلاش بیشتر نمود.
صوت کامل سخنرانی استاد فیاض‌بخش، حجت‌الاسلام شیرازی و حجت‌الاسلام قمی
گزارش تصویری از آیین بزرگداشت استاد آیت‌الله حاج شیخ علی سعادت‌پرور(ره)